ተራራ ዌልድ፣ አውስትራሊያ/ቶኪዮ (ሮይተርስ) - በምእራብ አውስትራሊያ በታላቁ የቪክቶሪያ በረሃ ርቆ በሚገኘው ባጠፋው እሳተ ገሞራ ላይ የተንሰራፋው ተራራ ዌልድ ማዕድን ከዩኤስ-ቻይና የንግድ ጦርነት የራቀ ዓለም ይመስላል።
ነገር ግን ክርክሩ ለሊናስ ኮርፕ (LYC.AX) የMount Weld አውስትራሊያዊ ባለቤት አትራፊ ነበር። ፈንጂው ከአይፎን እስከ የጦር መሳሪያ ስርዓቶች ድረስ ካሉት የሁሉም ነገር ወሳኝ አካላት ከሆኑት ብርቅዬ ምድሮች ውስጥ ካሉት እጅግ የበለጸገው አንዱ ነው።
በሁለቱ ሀገራት መካከል በተቀሰቀሰ የንግድ ጦርነት ምክንያት ወደ አሜሪካ የሚላኩትን ብርቅዬ የምድር ምርቶች ልታቋርጥ እንደምትችል ቻይና በዚህ አመት የሰጠች ፍንጭ ዩኤስ ለአዳዲስ አቅርቦቶች መፋለሷን እና የሊናስን አክሲዮኖች እያሻቀበች ላከች።
በ ብርቅዬ ምድር ዘርፍ የበለፀገ ብቸኛው የቻይና ያልሆነ ኩባንያ እንደመሆኑ መጠን የሊናስ አክሲዮኖች በዚህ ዓመት 53 በመቶ አግኝተዋል። ኩባንያው በዩናይትድ ስቴትስ ውስጥ ብርቅዬ የምድር ምድሮች ማቀነባበሪያዎችን ለመገንባት የአሜሪካ እቅድ ጨረታ ሊያቀርብ ይችላል በሚለው ዜና ባለፈው ሳምንት አክሲዮኖቹ 19 በመቶ ጨምረዋል።
ብርቅዬ ምድሮች የኤሌክትሪክ ተሽከርካሪዎችን ለማምረት ወሳኝ ናቸው, እና ሞተሮችን ለንፋስ ተርባይኖች በሚያንቀሳቅሱ ማግኔቶች ውስጥ, እንዲሁም በኮምፒተር እና ሌሎች የፍጆታ ምርቶች ውስጥ ይገኛሉ. አንዳንዶቹ እንደ ጄት ሞተሮች፣ ሚሳይል መመሪያ ስርዓቶች፣ ሳተላይቶች እና ሌዘር ባሉ ወታደራዊ መሳሪያዎች ውስጥ አስፈላጊ ናቸው።
የሊናስ ብርቅዬ ምድር ቦናንዛ በዚህ አመት የተነሳው በቻይና በዘርፉ ላይ ስላለው ቁጥጥር በአሜሪካ ስጋት ነው። ነገር ግን የዚያ ዕድገት መሠረት የተቋቋመው ከአሥር ዓመት በፊት ነው፣ ሌላ አገር - ጃፓን - የራሷን ብርቅዬ-ምድር ድንጋጤ ሲያጋጥማት።
እ.ኤ.አ. በ2010 ቻይና በሁለቱ ሀገራት መካከል የተፈጠረውን የግዛት ውዝግብ ተከትሎ ወደ ጃፓን የሚላኩ ብርቅዬ ምድሮችን ኮታ ገድባለች፣ ምንም እንኳን ቤጂንግ እገዳው በአካባቢ ጥበቃ ላይ የተመሰረተ ነው ብላለች።
ከፍተኛ የቴክኖሎጂ ኢንዱስትሪዎቿ ለጥቃት የተጋለጡ መሆናቸውን በመፍራት፣ ጃፓን አቅርቦቶችን ለማስጠበቅ በዌልድ ተራራ ላይ ኢንቨስት ለማድረግ ወሰነች - ሊናስ በ2001 ከሪዮ ቲንቶ በገዛው - አቅርቦት።
ከጃፓን መንግስት በተገኘ የገንዘብ ድጋፍ የጃፓኑ የንግድ ኩባንያ ሶጂትዝ (2768.ቲ) በቦታው ላይ ለሚመረቱ ብርቅዬ ምድሮች የ250 ሚሊዮን ዶላር አቅርቦት ስምምነት ተፈራርሟል።
በጊዜው የሊናስ ዋና ሥራ አስፈፃሚ የነበሩት ኒክ ኩርቲስ “የቻይና መንግሥት ደግፎልናል” ብሏል።
ስምምነቱ ሊናስ በማሌዥያ ኳታንታን አቅዶ የነበረውን የማቀነባበሪያ ፋብሪካ ለመገንባት የገንዘብ ድጋፍ አድርጓል።
እነዚያ ኢንቨስትመንቶች ጃፓን ብርቅዬ የምድር ምድሮችን በቻይና ላይ ያላትን ጥገኛ በአንድ ሶስተኛ እንዲቀንስ ረድቷቸዋል ሲል በጃፓን የኢኮኖሚ፣ ንግድ እና ኢንዱስትሪ ሚኒስቴር ብርቅዬ መሬቶችን እና ሌሎች የማዕድን ሃብቶችን በበላይነት የሚቆጣጠሩት ሚቺዮ ዳይቶ።
ስምምነቶቹ ለሊናስ ንግድ መሰረትም አስቀምጠዋል። ኢንቨስትመንቶቹ ሊናስ የእኔን ማዕድን እንዲያለማ እና በማንተን ዌልድ እጥረት ከነበረው የውሃ እና የሃይል አቅርቦቶች ጋር በማሌዥያ የማቀነባበሪያ ተቋም እንዲያገኝ አስችሎታል። ዝግጅቱ ለሊናስ ጠቃሚ ነበር።
በዌልድ ተራራ ላይ ማዕድን ወደ ማሌዥያ ወደ ተለያዩ ብርቅዬ ምድሮች በመለየት ወደ ብርቅዬ የምድር ኦክሳይድ ተከማችቷል። የተቀረው ለቀጣይ ሂደት ወደ ቻይና ይሄዳል።
የMount Weld ተቀማጭ ገንዘብ የኩባንያውን የፍትሃዊነት እና የዕዳ ድጋፍን የማሳደግ አቅምን መሰረት ያደረገ ነው ሲሉ የኩባንያው ዋና ስራ አስፈፃሚ አማንዳ ላካዜ ለሮይተርስ በላኩት ኢሜል ተናግረዋል። "የሊናስ የንግድ ሞዴል በማሌዥያ በሚገኘው የፕሮሰሲንግ ፋብሪካው ላይ ባለው የMount Weld ሃብት ላይ እሴት መጨመር ነው።"
በሲድኒ የኩራን እና ኩባንያ ተንታኝ አንድሪው ዋይት “ሊናስ ከቻይና ውጭ ብርቅዬ ምድሮችን የሚያመርት ብቸኛው ስትራቴጂያዊ ባህሪ” በኩባንያው ላይ ለሰጠው 'ግዢ' ደረጃ የማጣራት አቅም እንዳለው ጠቅሰዋል። ትልቁን ለውጥ የሚያመጣው የማጣራት አቅም ነው።
ሊናስ በግንቦት ወር በቴክሳስ ከሚገኘው ብሉላይን ኮርፕ ብርቅዬ ምድሮችን የሚያወጣ ማቀነባበሪያ ፋብሪካ ለማልማት ስምምነት ተፈራረመ። የብሉ መስመር እና የሊናስ ስራ አስፈፃሚዎች ስለ ወጪ እና አቅም ዝርዝር መረጃ ከመስጠት ተቆጥበዋል።
ሊናስ አርብ ዕለት በዩናይትድ ስቴትስ ውስጥ የማቀነባበሪያ ፋብሪካ ለመገንባት የዩናይትድ ስቴትስ የመከላከያ ሚኒስቴር ለቀረበለት ጥሪ ምላሽ ለመስጠት ጨረታ አቀርባለሁ ብሏል። ጨረታውን ማሸነፉ ሊናስ በቴክሳስ ሳይት ላይ ያለውን ተክል ለከባድ ብርቅዬ ምድሮች መለያየት እንዲችል ማበረታቻ ይሰጠዋል።
በሲድኒ ከአውስቢል ኢንቬስትመንት ማኔጅመንት ሊሚትድ ጋር የሀብት ተንታኝ የሆኑት ጄምስ ስቱዋርት የቴክሳስ ማቀነባበሪያ ፋብሪካ በየዓመቱ ከ10-15 በመቶ ገቢ ላይ ሊጨምር እንደሚችል ገምቶ ነበር።
ሊናስ ለጨረታው ምሰሶ ቦታ ላይ ነበር ያለው፣ በማሌዥያ ውስጥ የተቀነባበሩ ቁሳቁሶችን በቀላሉ ወደ ዩናይትድ ስቴትስ መላክ እና የቴክሳስን ተክል በአንፃራዊነት በርካሽ እንደሚለውጥ፣ ሌሎች ኩባንያዎች ለመድገም የሚታገሉበት ነገር ነው ብሏል።
“ዩኤስ ካፒታልን ለመመደብ የተሻለው ቦታ ላይ ካሰበች፣ ሊናስ ደህና እና በእውነት ወደፊት ነች” ብሏል።
ፈተናዎች ግን ይቀራሉ። እስካሁን ድረስ ብርቅዬ ምድሮችን በማምረት ግንባር ቀደም የሆነችው ቻይና ከቅርብ ወራት ወዲህ ምርትን ስታሳድግ፣የኤሌክትሪክ ተሸከርካሪዎች ዓለም አቀፍ ፍላጎት ማሽቆልቆሉም ዋጋ እንዲቀንስ አድርጓል።
ያ በሊናስ የታችኛው መስመር ላይ ጫና ይፈጥራል እና አማራጭ ምንጮችን ለማዘጋጀት የአሜሪካን ውሳኔ ይፈትሻል።
የማሌዢያ ፋብሪካ ዝቅተኛ ደረጃ ራዲዮአክቲቭ ፍርስራሾችን ስለማስወገድ ያሳሰባቸው የአካባቢ ጥበቃ ቡድኖች ተደጋጋሚ የተቃውሞ ሰልፎች የታዩበት ቦታ ነው።
በአለም አቀፉ የአቶሚክ ኢነርጂ ኤጀንሲ የሚደገፈው ሊናስ ፋብሪካው እና የቆሻሻ አወጋገዱ ከአካባቢ ጥበቃ ጋር የተያያዘ ነው ትላለች።
ኩባንያው በማርች 2 ከሚያልቅ የስራ ፍቃድ ጋር የተያያዘ ነው፣ ምንም እንኳን ይራዘማል ተብሎ ቢጠበቅም። ነገር ግን የበለጠ ጥብቅ የፍቃድ ሁኔታዎች በማሌዢያ ሊተገበሩ የሚችሉበት ዕድል ብዙ ተቋማዊ ባለሀብቶችን አግዷል።
እነዚያን ስጋቶች በማጉላት ማክሰኞ ማክሰኞ የሊናስ አክሲዮኖች በ 3.2 በመቶ ቀንሰዋል ኩባንያው በፋብሪካው ውስጥ ምርትን ለመጨመር ያቀረበው ማመልከቻ ከማሌዥያ ፈቃድ ማግኘት አልቻለም.
ላካዜ ባለፈው ወር ለድርጅቱ አመታዊ አጠቃላይ ስብሰባ “የቻይና ላልሆኑ ደንበኞች ምርጫ አቅራቢ መሆናችንን እንቀጥላለን።
ተጨማሪ ዘገባ ሊዝ ሊ በኩዋላ ላምፑር፣ ኬቨን ቡክላንድ በቶኪዮ እና ቶም ዳሊ በቤጂንግ; በፊሊፕ ማክሊላን ማረም
የልጥፍ ሰዓት፡- ጁላይ-04-2022